nazwa kierunku

nauki o rodzinie (od 2012/2013)

poziom kształcenia

pierwszy

profil kształcenia

ogólnoakademicki

opis zakładanych efektów kształcenia

załącznik 1 [kliknij by wyświetlić]

opis zakładanych efektów kształcenia związanych z kwalifikacjami uprawniających do wykonywania zawodu nauczyciela

opis zakładanych efektów kształcenia prowadzących do uzyskania kompetencji inżynierskich

wzorcowe efekty kształcenia

nie dotyczy

związek kierunku studiów ze strategią rozwoju, w tym misją uczelni

Wydział Teologiczny UŚ kieruje się Misją, która w swych podstawowych założeniach współbrzmi z Misją Uniwersytetu Śląskiego oraz pozostaje w swojej działalności naukowo-dydaktycznej w zgodzie z przyjętą 24 stycznia 2012 roku przez Senat UŚ „Strategią rozwoju Uniwersytetu Śląskiego na lata 2012–2020”.

W Misję Uniwersytetu Śląskiego oraz Misję Wydziału Teologicznego UŚ wpisuje się kierunek nauki o rodzinie. Zarówno w Misji Uniwersytetu, jak i w Misji Wydziału jest podkreślone, iż podstawowym zadaniem i przeznaczeniem Uczelni jest dobro i rozwój osoby ludzkiej. Kierunek nauki o rodzinie służy integralnie rozumianemu rozwojowi człowieka, postrzeganego w perspektywie jego życia w rodzinie. Dzięki stałemu rozwojowi kierunku możliwe jest podejmowanie pogłębionych, interdyscyplinarnych badań naukowych nad rodziną oraz stałe doskonalenie kształcenia, umożliwiającego przekazywanie wiedzy na temat rodziny studentom, a także społecznościom lokalnym. W Misji Wydziału Teologicznego zaznacza się, iż pogłębianie wiedzy nad rodziną oraz jej przekazywanie przyczynia się do umocnienia samej rodziny i wpisuje się w ten sposób w zadania Państwa Polskiego, wypływające m.in. z art. 18 Konstytucji RP, który stanowi, iż „małżeństwo jako związek kobiety i mężczyzny, rodzina, macierzyństwo i rodzicielstwo znajdują się pod ochroną i opieką Rzeczypospolitej Polskiej”. Tak rozumiane umacnianie rodziny, realizowane w ramach rozwoju kierunku nauki o rodzinie, wpisuje się także w ten aspekt Misji Uniwersytetu Śląskiego, w którym określa się, iż zadaniem uczelni jest wkład w tworzenie przyszłości Śląska. Umacnianie wartości rodziny jest przecież równocześnie jednym z istotnych sposobów umacniania Regionu, przechodzącego trudny proces restrukturyzacji.

Misja Uniwersytetu Śląskiego podkreśla, iż zadaniem uczelni jest rozwój wszystkich dyscyplin naukowych uprawianych na jej terenie. Same nauki o rodzinie zostały uznane za odrębną dyscyplinę naukową rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dn. 8.08.2011. Kierunek nauki o rodzinie służy zatem rozwojowi tej nowej dyscypliny naukowej.

Poprzez fakt, iż kierunek nauki o rodzinie przyporządkowany jest do dwóch obszarów wiedzy (obszaru nauk humanistycznych oraz obszaru nauk społecznych), działalność Wydziału Teologicznego zyskuje coraz szerszy kontekst humanistyczno-społeczny.  Współistnienie w Wydziale Teologicznym dwóch kierunków (teologia i nauki o rodzinie): 1) pogłębia dialog między dziedziną nauk teologicznych a dziedzinami nauk humanistycznych oraz społecznych, 2) umożliwia empirycznym naukom, badającym rzeczywistość rodziny, czerpanie inspiracji z wypracowywanej w ramach badań teologicznych integralnej koncepcji antropologicznej, tak bardzo potrzebnej do realizacji zadania, wynikającego z art. 18 Konstytucji RP, 3) sprawia, iż teologia zyskuje dla swoich badań naukowych jeszcze wyrazistszy kontekst społeczny oraz umacnia swój pastoralny charakter.

Równocześnie kierunek nauki o rodzinie pozostaje w swojej działalności naukowo-dydaktycznej w zgodzie z przyjętą 24 stycznia 2012 roku przez Senat UŚ „Strategią rozwoju Uniwersytetu Śląskiego na lata 2012–2020”, wpisując się w realizację czterech jej głównych celów strategicznych.

Cel strategiczny 1:

Zespołowa praca badawcza i badania naukowe na wysokim poziomie

Kierunek nauki o rodzinie funkcjonuje w ramach Wydziału Teologicznego, który należy do tych jednostek organizacyjnych Uniwersytetu Śląskiego, które na bazie przeprowadzonej w 2010 roku przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego ocenie parametrycznej podtrzymały nabytą 6 lat wcześniej kategorię pierwszą, jaka niedawno została przekształcona w kategorię „A”. Rozwój kierunku nauki o rodzinie sprawia, iż intensyfikowane są wielorakie badania naukowe nad problematyką rodziny. Realizowane są one przede wszystkim przez pracowników Zakładu Nauk o Rodzinie, a także przez innych pracowników Wydziału Teologicznego, przede wszystkim tych, którzy przynależą do minimum  kadrowego kierunku nauki o rodzinie.       

Cel strategiczny 2:

Innowacyjne kształcenie i konkurencyjna oferta dydaktyczna

Kształcenie studentów na kierunku nauki o rodzinie odbywało się od 2009 roku w ramach studiów pierwszego stopnia w formie stacjonarnej. Obecnie czynione są starania o otwarcie studiów drugiego stopnia. Wprowadzana w życie reforma szkolnictwa wyższego mobilizuje do zmiany profilu patrzenia na proces edukacyjny. Zasadniczym aspektem innowacyjnego charakteru kształcenia na Wydziale Teologicznym, w tym na kierunku nauki o rodzinie, staje się podporządkowanie dydaktyki realizacji efektów kształcenia. Ważne staje się miejsce i rodzaj zawodowego absolwentów, co powinno w dużej mierze determinować wcielane w życie programy studiów. Ukończenie studiów na kierunku nauki o rodzinie przygotowuje absolwentów do pracy w ośrodkach i placówkach, wielorako służących  rodzinie; umożliwia m.in. podjęcie funkcji asystenta rodziny oraz zdobycie uprawnień do wykonywania zawodu nauczyciela. Dzięki studiom na kierunku nauki o rodzinie absolwent może wypracowywać w sobie postawy prospołeczne oraz przygotowywać się do działalności edukacyjnej, kulturalnej oraz samorządowej, wszechstronnie promującej i umacniającej wartość rodziny. Warto też podkreślić, iż w ramach kierunku nauki o rodzinie obecny jest – tak mocno dziś ceniony – aspekt interdyscyplinarności studiów.

Niełatwa sytuacja demograficzna kraju i znaczny spadek kandydatów na studia każe z nadzieją patrzeć na dotychczasową strategię Wydziału otwierania się na młodzież gimnazjalną oraz ponadgimnazjalną. Wiele w kwestii pozyskiwania kandydatów zależy od organizacji naboru na studia oraz stosownej działalności informacyjnej o Wydziale i możliwościach studiowania na nim. Cenna jest w tym względzie szeroka i utrwalona już współpraca z Archidiecezjalnym Wydziałem Katechetycznym, czy bezpośrednio z katechetami, którzy mają żywy kontakt z młodzieżą, dzięki szkole lub parafialnemu duszpasterstwu młodzieżowemu. Dla kierunku nauki o rodzinie szczególne cennym będzie pogłębienie współpracy z nauczycielami przedmiotu „Wychowanie do życia w rodzinie”.

Cel strategiczny 3:

Aktywne współdziałanie Wydziału Teologicznego z otoczeniem

Kierunek nauki o rodzinie jest w sposób naturalny związany ze środowiskiem lokalnym, w którym zaistniał i któremu pragnie służyć. Kierunek nauki o rodzinie otwarty jest na –zbudowaną na fundamencie integralnej antropologii – współpracę z samorządami, ośrodkami pomocy społecznej, placówkami Caritas oraz wszelkimi innymi jednostkami promującymi rodzinę, wspierającymi ją i jej służącymi. Współpraca kierunku nauki o rodzinie z otoczeniem obejmuje też współdziałanie z innymi ośrodkami naukowo-dydaktycznymi, podejmującymi problematykę rodziny zarówno w kraju, jak i za granicą. Potrzebne jest dalsze doskonalenie istniejących już form współpracy z instytucjami archidiecezjalnymi, a także poszukiwanie nowych, w celu zapewnienia transferu wyników badań naukowych do działalności duszpasterstwa rodzin. Dla zabezpieczenia względnej stabilności naboru kandydatów na kierunek nauki o rodzinie zakłada się nawiązywanie rozmaitych form współpracy ze szkołami gimnazjalnymi i ponadgimnazjalnymi, pracującymi w nich katechetami oraz nauczycielami przedmiotu „Wychowanie do życia w rodzinie”. Istotnym zadaniem jest nawiązywanie i zacieśnianie kontaktów z przyszłymi pracodawcami absolwentów kierunku.

Cel strategiczny 4:

Systemowe Zarządzanie Wydziałem Teologicznym

W mówieniu o zarządzaniu Wydziałem Teologicznym, w tym kierunkiem nauki o rodzinie, ma się na myśli wszystkie jego zasoby, zachodzące w nim procesy, zgłębianą w nim i przekazywaną wiedzę, jak też finanse. W planie strategii rozwoju Wydziału na przestrzeni najbliższych lat chodzi o zarządzanie strategiczne i systemowe. Przez strategiczne rozumie się zogniskowane na wybranej grupie celów, których osiągnięcie gwarantuje wyższą jakość i dynamiczny rozwój, połączony z zapewnieniem elementu konkurencyjności. W zmierzaniu ku takim celom pomocna jest identyfikacja kluczowych dla Wydziału czynników wpływu i procesów zmian, jak też zaznajomienie się z dynamiką ich zachodzenia. Metodą na strategiczny system zarządzania jest koordynacja i integracja działań w różnych obszarach funkcjonowania Wydziału. Stąd ważnym elementem omawianego typu zarządzania jest planowanie – średnio i długookresowe. Kierowanie Wydziałem w oparciu o zarządzanie systemowe stwarza realną szansę na zabezpieczenie się przed intuicyjnością czy uznaniowością w podejmowaniu decyzji, jak też na równomierne traktowanie każdej ze składowych części Wydziału. W tym względzie nabiera znaczenia koordynująca rola administracji wydziałowej. Omawiany system zarządzania wymusza pozytywny stosunek do kwestii wewnętrznej organizacji Wydziału i zatrudnienia w nim, a także uproszczenie procesu decyzyjnego. Monitoring wszystkich ważnych strategicznie działań Wydziału zapewni wdrażany System Kontroli Zarządczej. Ważną funkcję integracyjną spełnia w środowisku WTL czynnik informatyczny, bo dzięki niemu łatwiejsza jest wzajemna komunikacja i dostępność, poprawia się jakość przekazu informacji i zwiększa stopień samoobsługi kandydatów na studia, studentów, doktorantów oraz pracowników, którzy mogą korzystać z usług dostępnych w Internecie.

forma studiów

stacjonarne i niestacjonarne

liczba semestrów

6

liczba punktów ECTS konieczna dla uzyskania kwalifikacji odpowiadających poziomowi studiów

180

obszar (albo obszary kształcenia), do którego kierunek jest przyporządkowany

obszar nauk humanistycznych i obszar nauk społecznych

procentowy udział liczby punktów ECTS dla każdego z obszarów kształcenia do którego odnoszą się efekty kształcenia w łącznej liczbie punktów ECTS

50% – nauki humanistyczne i 50% – nauki społeczne

dziedziny nauki lub sztuki i dyscypliny naukowe lub artystyczne, do których odnoszą się efekty kształcenia

filozofia, nauki o rodzinie, teologia, pedagogika, psychologia, socjologia, prawo, prawo kanoniczne

tytuł zawodowy

Licencjat

specjalności

opis modułów kształcenia (wraz z przypisaniem do każdego modułu zakładanych efektów kształcenia i liczby punktów ECTS oraz sposobami weryfikacji zakładanych efektów kształcenia osiąganych przez studenta)

plan studiów

załącznik 3 [kliknij, by wyświetlić]

warunki wymagane do ukończenia studiów z określoną specjalnością

nie dotyczy

organizacja procesu uzyskania dyplomu

załącznik 4 [kliknij, by wyświetlić]

procentowy udział liczby punktów ECTS uzyskiwanych w ramach wybieranych przez studenta modułów kształcenia w łącznej liczbie punktów ECTS

Stacjonarne – 31%
Niestacjonarne – 30%

łączna liczba punktów ECTS, którą student musi uzyskać na zajęciach wymagających bezpośredniego udziału nauczycieli akademickich i studentów

180

łączna liczba punktów ECTS, którą student musi uzyskać w ramach zajęć z zakresu nauk podstawowych

58

łączna liczba punktów ECTS, którą student musi uzyskać w ramach zajęć o charakterze praktycznym, w tym zajęć laboratoryjnych i projektowych

8

minimalna liczba punktów ECTS, którą student musi uzyskać, realizując moduły kształcenia oferowane na zajęciach ogólnouczelnianych lub na innym kierunku studiów

0

minimalna liczba punktów ECTS, którą student musi uzyskać na zajęciach z wychowania fizycznego

2 (studia stacjonarne)
0 (studia niestacjonarne)

wymiar, zasady i forma odbywania praktyk

załącznik 5 [kliknij, by wyświetlić]

minimum kadrowe

załącznik 6 [kliknij, by wyświetlić]

proporcje minimum kadrowego do liczby studentów

1:20 – nauki humanistyczne
1:20 – nauki społeczne

ogólna charakterystyka kierunku

W ramach studiów I stopnia na kierunku nauki o rodzinie student zdobywa wszechstronną, interdyscyplinarną wiedzę na temat rodziny. Wykształcenie na tym kierunku, charakteryzuje się znaczącym akcentem aksjologicznym. Bazą dla zapoznania się z tego typu wiedzą jest integralna koncepcja antropologiczna. Student zdobywa zatem wiedzę z zakresu biologicznych podstaw rozwoju człowieka oraz wiedzę na temat jego psychospołecznego funkcjonowania. Z racji tego, iż studia odwołują się do światopoglądu chrześcijańskiego, wiedza o człowieku i o rodzinie, pogłębiona jest o wymiar duchowo-religijny. Spośród wielu obszarów funkcjonowania rodziny student ma możliwość zdobyć pogłębioną wiedzę z zakresu ludzkiej seksualności, prokreacji, w tym szczególnie metod naturalnego planowania rodziny. Student zdobywa Student zapoznaje się z miejscem nauk o rodzinie w systemie nauk. Zdobywa uporządkowaną wiedzę szczegółową z zakresu pedagogicznych, psychologicznych i socjologicznych uwarunkowań funkcjonowania rodziny oraz szczegółową wiedzę z dziedziny prawa cywilnego i kanonicznego w zakresie instytucjonalno-prawnych aspektów funkcjonowania rodziny. Student osiąga podstawową wiedzę o różnych rodzajach struktur i instytucji społecznych (zwłaszcza tych, które wiążą się z funkcjonowaniem rodziny) oraz o relacjach między nimi. Dzięki wiedzy zdobytej na kierunku nauki o rodzinie student potrafi analizować konkretne procesy i zjawiska społeczne oraz posługiwać się systemem normatywnym, wynikającymi z nauki Kościoła katolickiego, w celu rozwiązania konkretnego zadania wiążącego się z funkcjonowaniem rodziny. Ukończenie studiów na kierunku nauki o rodzinie przygotowuje absolwentów do pracy w ośrodkach i placówkach, wielorako służących rodzinie; umożliwia m.in. podjęcie funkcji asystenta rodziny. Student, który uzyska zaliczenie z modułów Przygotowanie w zakresie psychologiczno-pedagogicznym, Dydaktyka, Praktyka pedagogiczna uzyskuje dodatkowo kwalifikacje do wykonywania zawodu nauczyciela przedmiotu „Wychowanie do życia w rodzinie”.

ogólna charakterystyka specjalności

brak podziału na specjalności

matryca efektów kształcenia (pokrycie kierunkowych przez modułowe)

załącznik 7 [kliknij, by wyświetlić]

opis działalności badawczej wydziału w odpowiednim obszarze wiedzy (dla studiów II stopnia i jednolitych studiów magisterskich)

nie dotyczy

sposób uwzględnienia wyników monitorowania karier absolwentów

patrz załącznik 13 [kliknij, by wyświetlić]

sposób uwzględnienia wyników analizy zgodności zakładanych efektów kształcenia z potrzebami rynku pracy

patrz załącznik 13 [kliknij, by wyświetlić]

sposób wykorzystania wzorców międzynarodowych

patrz załącznik 13 [kliknij, by wyświetlić]

sposób współdziałania z interesariuszami zewnętrznymi

patrz załącznik 13 [kliknij, by wyświetlić]

opis wewnętrznego systemu jakości kształcenia

załącznik 13 [kliknij, by wyświetlić]

[opcjonalnie:] opis warunków prowadzenia kształcenia na odległość

nie dotyczy

[opcjonalnie, zwłaszcza dla studiów II stopnia:] opis osiągniętych na wcześniejszym etapie studiów efektów kształcenia wymaganych od kandydata do przyjęcia na kierunek

nie dotyczy