ŚLĄSKIE STUDIA HISTORYCZNO-TEOLOGICZNE

The Origins and History of the Journal “Silesian Historical and Theological Studies”
The aim of the article is to remind the circumstances of the foundation of an academic journal “Silesian Historical and Theological Studies”, which is a periodical presenting the achievements of the Catholic academics from the Upper Silesia. The first issue of the journal was published in 1968. Its beginnings are associated with the activation of the local milieu of theologians and historians after the Second Vatican Council and with the context of the Silesian University established in Katowice. The article presents also the uniting role of the journal in the milieu of the theologians from Katowice and the outline of the history of the journal over fifty-year period of its publication.

DIE KATHOLISCHE LEHRE — KULTUR — EVANGELISATION (AN HAND DER APOSTOLISCHEN KONSTITUTION "SAPIENTIA CHRISTIANA")
Der Verfasser bespricht in seinem Artikel die Apostolische Konstitution Johannes Paul II, "Sapientia Christiana". Der erste Teil des Artikels stellt eine allgemeine Charakteristik der Konstitution dar, besonders in Bezug auf den in ihr unterstrichenen Zusammenhang der katholischen Lehre mit den Problemen der Inkulturation, dessen erfolgreiche Lösung der Grundstein wirksamer Evangelisation ist. Der zweite Teil weist auf die polnischen Quellen der Konstitution hin, die der Papst während der ersten Apostolischen Reise im Juni 1979 unterstrichen hat. Im dritten Teil, der eine zusammenfassende Besprechung der Vorschriften des päpstlichen Dokuments bietet, kommt auch ein konkretes Problem der Der letzte Teil befasst sich mit den Aufgaben, welche die Apostolische Diözese Katowice an die Päpstliche Theologische Fakultät in Krakow. Der letzte Teil befasst sich mit den Aufgaben, welche die Apostolische Konstitution für das Bistum Katowice mit sich bringt. Die I Synode der Diözese Katowice hat schon im Jahre 1975 versucht, analoge Aufgaben aufzugreifen, deren Brennpunkt die Förderung der katholischen Lehre im eigenen Kulturraum ist, um eine zeitgemässe Evangelisation im Zentrum der polnischen Industrie möglich zu machen. Die Synode hat in diesem Kontext die Notwendigkeit der Verlegung des Diözesanpriesterseminars von Krakow nach Katowice erörtert.

The Merits of Bishop Stanisław Adamski for the Higher School of Social and Economic Sciences (Currently University of Economics) in Katowice
The Higher College of Social and Economic Sciences (the present University of Economics) in Katowice was formally founded on the 3rd of December 1936. The inauguration of studies took place on the 11th of January 1937. Though the College was a private-owned higher school of vocational education, its activities were supported by eminent persons of the then Silesian voivodship. One of them was Stanisław Adamski, the bishop of Katowice who was deeply interested in development of the College in the years 1937-1939. It was thanks to him that ethics was taught as a part of curriculum at the Faculty of Industrial Organisation. Detailed information on how this had become true can be found in this study which is also devoted to the associated professor Marian Heitzman, Ph.D. who was the first to teach ethics at the College.

WYDZIAŁ TEOLOGICZNY NA PAŃSTWOWYM UNIWERSYTECIE. Streszczenie
Po roku 1989 na kilku uniwersytetach państwowych w Polsce powstały wydziały teologiczne. Wydział Teologiczny w Katowicach, powołany uchwałą Senatu Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz dekretem Kongregacji Wychowania Katolickiego, rozpoczął pracę naukowo-dydaktyczną w roku akademickim 2001/2002. Wydział Teologiczny jest zatem na państwowym uniwersytecie instytucją kościelną i z tej racji ma swoją kościelną tożsamość, a jednocześnie, podlegając przepisom państwowym, zobowiązany jest do prowadzenia prac badawczych i studiów na poziomie akademickim. Wydział Teologiczny w Katowicach uzyskał, zgodnie z prawem państwowym, uprawnienia nadawania stopnia doktora (w 2002 r.) i doktora habilitowanego nauk teologicznych (od 2008 r.). Kształci przede wszystkim teologów przyszłych duszpasterzy, także teologów nauczycieli religii, świeckich katechetów dla szkół oraz teologów świeckich w zakresie ogólnej teologii. Środowisko akademickie państwowego uniwersytetu przyjęło ten fakt pozytywnie, mimo że najczęściej kojarzy kształcenie teologów jako przygotowanie osób duchownych do pracy w instytucjach kościelnych, w parafiach. Podobnie środowisko kościelne, a nawet sami zainteresowani studiami teologicznymi, klerycy, traktują studium teologii w Katowicach pragmatycznie, to znaczy, wykształcenie wyższe w naukach teologicznych jako przygotowanie do pracy duszpasterskiej. Mniej oczywiste i zrozumiałe są natomiast cele badawcze Wydziału Teologicznego. Dla niektórych pracowników nauki, filozofów i socjologów te cele Wydziału Teologicznego na państwowym uniwersytecie wydają się nie do pogodzenia z celami naukowymi. Praktyczne i pragmatyczne nastawienie środowiska kościelnego wobec studiów teologicznych i krytyczne opinie o teologii jako nauce na uniwersytecie mogą się składać między innymi na sytuację kryzysową nauk teologicznych, o której wobec środowisk akademickich w Niemczech swego czasu pisał Joseph Ratzinger, profesor teologii w Niemczech (obecnie papież Benedykt XVI). Jego uwagi krytyczne o kształceniu na wydziałach teologicznych i seminariach duchownych w Niemczech warto wziąć pod uwagę także na Śląsku.