ŚLĄSKIE STUDIA HISTORYCZNO-TEOLOGICZNE

Christological Character of the Summary from the Gospel of Mark (1,32-34)
In the presented article I attempt to draw the Christological line of the Gospel of Mark, which the Evangelist included in the short summary of Jesus’ visit in Capernaum. The richness of the themes, which the reader can find in the first chapter of the Gospel of Mark, directs the attention on verses 32-34, which may be called a summary of the visit of Jesus in Capernaum, and at the same time they may serve as an introduction and conclusion of the whole Gospel of Mark. This summary should be regarded as meaningful for two reasons: the theological vision of Jesus as a physician and as the Son of God. The idea of God’s self-humbling is evident in the actions taken by Christ for human being.

The relation christology-ecclesiology in the theology of Hans Urs von Balthasar
A number of questions fill the theological heritage of Hans Urs von Balthasar, one of the most versatile of theologians of the twentieth-century. The questions are related to one another as well as subjected to detailed analyses and numerous references. The chrystology – ecclesiology relation substitutes one of such cases, as the Christ Event creates the possibility for the existence of the Mystical Body that is Church. It is the act of creation and the redemption itself that opens the space for realization of one’s existence. It appears that the only way to accomplish it is to accept the mission and follow Christ, especially in His proexistence. In consequence, one believing in the S on of G od is enclosed in the life of Christ and becomes a part of His Body. Church, as the community which experiences the redemptive presence of L ord, is called up to spread the salvation throughout the world. Following its Founder, who became a human being in specific moment and place, His Mystical Body fulfils its mission in definite time and place as well as through the proclaimed word and the acts of love.

KONSEKWENCJE ROZRÓŻNIENIA MIĘDZY CHRYSTOLOGIĄ "ODGÓRNĄ" I "ODDOLNĄ" W SOTERIOLOGII
Streszczenie
Rozróżnienie na chrystologię "odgórną" i "oddolną" może rodzić pewne nieporozumienia, gdy sugeruje ono istnienie dwóch odrębnych typów refleksji chrystologicznej. W rzeczywistości chrystologia "oddolna", zaczynająca się od refleksji nad historycznie egzystującym człowiekiem Jezusem, i chrystologia "odgórna", wychodząca od faktu posłania Syna Bożego w "ciało grzeszne" (2 Kor 5,21) powinny być sobie nawzajem podporządkowanymi drogami myśli chrystologicznej, powinny oświetlać jedną tajemnicę Chrystusa.
W artykule podjęto próbę analizy, czy ów podział "odgórny" - "oddolny" nie wprowadza jednak już z istoty swojej pewnego rozdźwięku w ujęcie tajemnicy Chrystusa; analizie zostaje poddana jednak nie sama chrystologia, lecz soteriologia, która jest z nią istotnie związana, a w której to wspomniane rozróżnienie także znalazło zastosowanie. Zaprezentowane zostają dwie książki: Soteriologia Juergena Werbicka i Chrystologia fundamentalna Karla-Heinza Ohliga, w których rozróżnienie na soteriologię "odgórną" i "oddolną" jest wyraźnie podkreślane, w każdej jednak w odmienny sposób. Te dwa przykłady pozwalają zrozumieć, że tendencja do odróżniania "odgórny" - "oddolny" ma swoje korzenie w myśli pooświeceniowej i w idącej za nią krytyce tradycyjnej soteriologii. To właśnie wyraźna świadomość historyczna, rozbudzone podejrzenie projekcji w odniesieniu do nauki o zbawieniu i stojąca u podstaw tychże kantowska rewolucja teoriopoznawcza skłaniają do wyróżnienia tego, co historycznie weryfikowalne i dla Feuerbacha "mało podejrzane" z historii Jezusa. W taki sposób pojawia się soteriologia "oddolna", która według Werbicka musi otwierać wiarygodnie na treści soteriologii "odgórnej", według Ohliga zaś jest ona soteriologią jedyną krytycznie akceptowalną. W artykule została postawiona teza, że już samo wymienione rozróżnienie w soteriologii wprowadza nieporozumienie w spojrzeniu na zbawcze znaczenie Chrystusa. Sugeruje ono bowiem myląco, że można oddzielnie mówić o zbawczym znaczeniu "człowieka Jezusa" i oddzielnie - wcielonego Syna Bożego. Na tle takiego nieporozumienia płynącego z typowo nowożytnego sposobu pytania o rzeczywistość Bożą widać wyraźnie integralne spojrzenie autorów Nowego Testamentu, którzy nie stawiają, rzecz jasna, pytań z doby Oświecenia, lecz przeżywają w sposób niepowtarzalny obecność Boga działającego w Chrystusie i temu dają świadectwo: Zbawicielem jest Bóg działający w Chrystusie.

W ŚWIETLE KONSTYTUCJI DUSZPASTERSKIEJ O KOŚCIELE W ŚWIECIE WSPÓŁCZESNYM GAUDIUM ET SPES
Mija czterdzieści lat od zakończenia Soboru Watykańskiego II oraz ogłoszenia Konstytucji duszpasterskiej o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes. Tematem artykułu jest syntetyczne przedstawienie zarysu antropologii teologicznej zawartej w tej konstytucji.
Szacunek do człowieka, troska o zrozumienie wszystkich spraw prawdziwie ludzkich, niestawianie podziałów między osiągnięciami ludzkiej kultury i naturalną doskonałością człowieka, propagowanie metody dialogu stanowią podstawową treść tego dokumentu. Zgodnie z zamierzeniem Soboru konstytucja ma charakter wybitnie antropologiczny. Uwzględniając fakt stworzenia człowieka na obraz i podobieństwo Boga, pragnie wyjaśnić sens i cel życia człowieka, przedstawiając Chrystusa jako centrum historii ludzkiej. Dlatego też możemy mówić o szczególnym powiązaniu w niej antropologii z chrystologią. Równocześnie zagadnienia protologiczne są ukazane w odniesieniu do celu ostatecznego człowieka i do eschatologii. Konstytucja wyjaśnia i aktualizuje inne prawdy o człowieku, takie jak: grzech, poprzez który człowiek nadużył swojej wolności, powołanie człowieka do dialogu z Bogiem, z sobą samym i z innymi ludźmi oraz z całym stworzeniem. Ojcowie soborowi przypominają także, że człowiek, nieustannie pobudzany przez Ducha Świętego, nigdy nie będzie obojętny na sprawy religijne. Konstytucja Gaudium et spes stara się zgłębiać zasadnicze struktury ludzkiego istnienia oraz przyczynić się do przyjęcia przez człowieka słowa Bożego. Antropologia chrześcijańska zawarta w tej konstytucji łączy podobieństwo człowieka do Boga z ludzkim doświadczeniem świata i siebie. Gaudium et spes określa człowieka nie za pomocą abstrakcyjnych pojęć, lecz jako osobę mającą swoją indywidualność i realizującą w świecie swoje powołanie.

DIE CHRISTOLOGISCHEN GRÜNDE DES PHÄNOMENS DES TODES IN DER FASSUNG VON BOROS
Der Gegenstand der Erwägungen, den der besprochene Artikel beinhaltet, sind die christologischen Gründe des Phänomens des Todes in der Fassung von Boros. Diese Reflexion umfaßt in ihrem Bereich die wichtigsten Fundamentalereignisse aus dem Leben Jesu, die nach seinem Tod am Kreuze vollbracht worden sind. Zu ihnen gehören: die Auferstehung, der Abstieg in das Reich der Toten und die glorreiche Himmelfahrt. Jedes von diesen Ereignissen, obwohl es einen anderen Aspekt hervorhebt, bildet ein Element, das wir als ein Prozeß des Überganges Christi zum Vater bezeichnet haben.

JESUS - THE EVANGELIZER
Summary
The article is the 19lh of the series on Jesus Titles which had been published in "Gość Niedzielny^ weekly magazine since 1994-1996. The previous ones were a popular presentation of the New Testament Christology whilst the 19s article is a scientifically approached summary of the series. It was specially written for the Commemoration Book dedicated to Petr Pokorny who is professor in biblistics at the Department of Protestant Theology at Charles University in Prague (the Czech Republic) to celebrate his 65th birthday in 1998. As the title Jesus - the Evangelizer has not been used in the Bible (althhough it is used even in the Church's official documents) the author puts forward the question - Is the title "Jesus Evangelizer' rooted in the Bible and what are its contents? This title has appeared recently with the new evangelization. John Paul II made a postulate in TMA: To discover Jesus Christ again as the only Redeemer of the world. The basis for it is a pericope about a rejection of Jesus Christ in Nazareth (Luke 4,16-30). From the philological point of view basing on BH, LXX and NT the line leeds from the Hebrew term mebaśer (lti!2tí) throng a Greek substantial form ο εύαγγελιζόμενος (LXX,NT) to the corresponding form evangelizer in medival Latin and the derived from this form neologisms in modern languages, especially in Roman languages up to its presence in Polish theological literature. Polish spelling is "evangelizator' (ewangelizator) but it can not be found in any dictionary of Polish. The author looked for this title in contemporary translations of the Bible and found a term "Głosiciel Ewangelii" (he who preaches the Gospel) as the closest and the most appropriate one.
Analysis of the texts in NT where ò ευαγγελιζόμενος refers to Jesus showed topos of the verb εύαγγελιζειν in the New Testament; philological and exegetical analysis of the texts have been carried out and showed evidence that Jesus was in the function of a subject. The word εύαγγελιζω/εύαγγελι- ζειν is present in 55 places in the New Testament and it is also used 9 times in the context which refers to Jesus's activities: Matt 11,5; Luke 3,14; 4,18; 4,43; 7,22; 8,1; 9,6; 16,16; 20,1. It is used as participium 20 times in the New Testament only in medial and passive form.
The author presents the results of his own research and gives the definition: What is the definition of Jesus - Evangelizer? The most accurate and the shortest answer can be found in Luke 8,1 summarium: Ιησούς διοδεύων κατά πόλιν και κώμην, κηρύσσων και ευαγγελιζόμενος την βασιλειαν τού Θεού which means Jesus constantly on his way (διοδεύων) through towns and villages, proclaiming (κηρύσσων) Good News about the Kingdom of God which has already come. This is what He was sent for. He himself is the Gospel (Mark 1,1). Basing on the original Greek text it is justfied to use the title Ιησούς ο ευαγγελιζόμενος (the evangelizing Jesus) which can be translated into Latin used by the Church as Jesus Evangelizans, so the contemporary version of the title is Jesus - the Evangelizer. The author's bibliography contains 32 items which were used as justification of the subject matter of this paper. Item no 27: Carlo Maria Martini, Głosiciel Ewangelii u św. Łukasza. Medytacje, WAM, Kraków 1993 (Duc in altum - wypłyń na głębię 9); Carlo Maria Martini, He who proclaims the Gospel in the Gospel according to Luke. Meditations, WAM, Cracow 1993 (Due in altum - set out on deep waters 9).

Incarnational spirituality and its christological grounds. Summary
The Christian type of spirituality is defined by participation in God through Jesus, the incarnate Son of God. The attitude of a human being towards God, the world, other people and himself results from the degree of acceptance of the truth about God who reveled himself through Jesus. As a consequence, spirituality has its deep roots in the christological dogma.
The fact that Jesus took on a human body and nature and became both a man and God lies in the centre of the New Testament proclamation. This reality makes Christianity peculiar as the divinity does not contradict the humanity; God does not pose a threat to a human being, to his freedom or identity. The difference between sacredness (sacrum) and profanity (profanum) virtually vanishes. In other words, sacred permeates secular thanks to the Incarnation, which materializes spirituality (this can be seen in the reality of Church, Sacraments, the service of love or iconography). In addition, the intimacy of ‘devine’ and ‘human’, profoundly fulfilled by the Incarnation of Logos (Word), underlines the beauty of a human body.
Making an analogy between a human being and Jesus Christ, it can be said that there is one person and two quasi-natures: material-carnal and spiritual. They remain separate and do not constitute a third reality, but the Person is the one that unites them. In this way, the truth about the personal union and two natures of Christ becomes a model in finding out the truth about the human being.
The Incarnation of Logos (Word) with the proclamation of the value of human life designates Christian model of spirituality as the incarnational spirituality. This model shows the necessity to strike an essential balance in life. At the same time, a certain outlook on life and world is created through the prism of the Incarnated.
What is more, the Incarnation of Logos determines various spheres of life showing its purpose and forms of its recognition and expression (orthodoxy is connected with ortopraxy). Bearing a Christological model in mind, it is necessary to develop your faith everyday upon this model. What is meant here is having a purpose in life (theosis, eternity), experiencing everyday life properly (human culture, worldliness) and joining all these activities with the Christian cult.
Incarnational spirituality is also connected with the relaxed attitude to the material world, where the human being has been placed (culture).
Finally, incarnational and anthropological model gives direction to Christian piety, prayers and faith incorporating coexistence of spiritual and material aspects. Invisible and inner matters function together with the visible and outer ones.

ZUR CHRISTOLOGIE VON PIĘT SCHOONENBERG
Der Verfasser versucht die Grundzüge christologischer Ansätze bei Schoonenberg zu skizzieren, dessen Theologie auf diesem Gebiet ihre besonders prägnante Ausformung erfahren hat. Geleitet vom seelsorgerlichen Interesse möchte Sch. Neue Wege aufzeigen, die dem heutigen Menschen den Zugang zum lebendigen Christus erschliessen (neben dem Zwei-Naturen-Modell, der dieser Aufgabe heute nur schwerlich gerecht werden könne). Sch. Vertritt hier das Anliegen jener Richtungen in der Theologie, die eine Christologie "von unten" aufbauen möchten. Seh. Übt Kritik an der Formel von Chalkedon, die seiner Meinung nach zur Negation der menschlichen Persönlichkeit Jesu geführt hat. Jahrhunderte lang habe die Theologie um den "geteilten" Jesus gerungen, in welchem entweder seine Menschheit von der Gottheit aufgesogen wurde oder auch die Gottheit mit der Menschlichkeit ständig zu wetteifern hatte. Diesen Dualismus möchte Sch. Überwinden. In diesem Sinne kritisiert der Nimwegsche Theologe den klassischen Begriff der Präexistenz als eine völlige persönliche (mit eigenem Bewusstsein und eigener Freiheit) Existenz des Gottessohnes vor der Menschwerdung. Es wird eine Unterscheidung zwischen der Präexistenzidee und dem Personsein getroffen. Die christologischen Überlegungen Sch.'s spiegeln sich in seinen trinitarischen Ausführungen wieder. Die Trinität interpretiert er dynamisch. In der Dreifaltigkeit müsse Raum für "Werden" vorhanden sein. Gottes Wort wird Person in Jesus. Im letzten Teil des Artikels wird jener Gedankengang Sch.'s verfolgt, der Gott als "Gemeinschaft" und "Liebe" in Betracht nimmt im Anschluss an einen modernen, dialogalen Person-Begriff.