ŚLĄSKIE STUDIA HISTORYCZNO-TEOLOGICZNE

Das Kreuz als Gottes Antwort auf die Sünde des Menschen. Zusammenfassung
Die im Artikel geführten Erwägungen stützen sich auf die im Augustinus Werk De civitate Dei (XIV, 28) enthaltene Opposition zwischen der in der Formel amor sui usque ad contemptum Dei (die bis zur Verachtung Gottes gesteigerte Selbstliebe) ausgedrückten Haltung und der als amor Dei usque ad contemptum sui (die bis zur Verachtung seiner selbst gehende Gottesliebe) bezeichneten Haltung. Die erste Formel bestimmt das Wesen der menschlichen Sünde, die zweite drückt die Antwort Gottes auf den freien Akt des menschlichen Widerspruchs dem Schöpfer gegenüber aus. Die Sünde tauchte in der Welt auf, als Adam der Versuchung erlag, wie Gott zu werden und wie Er Gut und Böse zu erkennen (Gen 3,5). Das Gegenteil dieser sündigen Haltung war die gerechte Tat des zweiten Adam – Christus, der Gott Vater gehorsam sich selbst bis zum Tod, und zwar dem Tod am Kreuz, erniedrigt (Flp 2,8). Die im Kreuz Christi anwesende grenzenlose Liebe Gottes dem Menschen gegenüber ist seine Antwort auf die menschliche Entscheidung der Verneinung Gottes im Namen der Liebe des Menschen zu sich selbst.

W ŚWIETLE KONSTYTUCJI DUSZPASTERSKIEJ O KOŚCIELE W ŚWIECIE WSPÓŁCZESNYM GAUDIUM ET SPES
Mija czterdzieści lat od zakończenia Soboru Watykańskiego II oraz ogłoszenia Konstytucji duszpasterskiej o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes. Tematem artykułu jest syntetyczne przedstawienie zarysu antropologii teologicznej zawartej w tej konstytucji.
Szacunek do człowieka, troska o zrozumienie wszystkich spraw prawdziwie ludzkich, niestawianie podziałów między osiągnięciami ludzkiej kultury i naturalną doskonałością człowieka, propagowanie metody dialogu stanowią podstawową treść tego dokumentu. Zgodnie z zamierzeniem Soboru konstytucja ma charakter wybitnie antropologiczny. Uwzględniając fakt stworzenia człowieka na obraz i podobieństwo Boga, pragnie wyjaśnić sens i cel życia człowieka, przedstawiając Chrystusa jako centrum historii ludzkiej. Dlatego też możemy mówić o szczególnym powiązaniu w niej antropologii z chrystologią. Równocześnie zagadnienia protologiczne są ukazane w odniesieniu do celu ostatecznego człowieka i do eschatologii. Konstytucja wyjaśnia i aktualizuje inne prawdy o człowieku, takie jak: grzech, poprzez który człowiek nadużył swojej wolności, powołanie człowieka do dialogu z Bogiem, z sobą samym i z innymi ludźmi oraz z całym stworzeniem. Ojcowie soborowi przypominają także, że człowiek, nieustannie pobudzany przez Ducha Świętego, nigdy nie będzie obojętny na sprawy religijne. Konstytucja Gaudium et spes stara się zgłębiać zasadnicze struktury ludzkiego istnienia oraz przyczynić się do przyjęcia przez człowieka słowa Bożego. Antropologia chrześcijańska zawarta w tej konstytucji łączy podobieństwo człowieka do Boga z ludzkim doświadczeniem świata i siebie. Gaudium et spes określa człowieka nie za pomocą abstrakcyjnych pojęć, lecz jako osobę mającą swoją indywidualność i realizującą w świecie swoje powołanie.

GRZECH W ORYGENESA HOMILIACH DO KSIĘGI KAPŁAŃSKIEJ
W homiliach Orygenes koncentruje się na dwóch elementach człowieka, które określa zwykle jako rozum i dusza. Są one tożsame opisywanymi przez niego w innych dziełach dwiema częściami duszy: wyższą - rozumną i niższą. Zarówno rozum, jak i dusza mogą grzeszyć. Orygenes nie mówi w zasadzie o grzechach ciała. Grzechy rozumu są cięższe, bo powodują grzech całego człowieka, uniemożliwiają duszy spełnianie dobrych czynów. Polegają one na zbłądzeniu, odejściu od Boga, herezji, bezbożności. Dusza także może samodzielnie popełniać grzechy. Jej grzechy mogą być mimowolne, polegają na uleganiu pokusom złych pragnień i namiętności. Często grzechy duszy są przedstawiane jako choroby. Orygenes dokonuje kilku podziałów grzechów na dwie kategorie: cięższe i lżejsze. Najważniejszy z tych podziałów to grzechy odpuszczalne w tym życiu i nieodpuszczalne w tym życiu. Oprócz tego są wyróżnione grzechy przeciw Bogu i przeciw ludziom oraz grzechy, które wymagają pokuty kanonicznej i inne. Te podziały nie są konsekwentne i poszczególne kategorie grzechów mieszają się. Najpoważniejszym skutkiem grzechu jest zerwanie wspólnoty z Bogiem, a w efekcie i ze wspólnotą świętych. Kolejnym zaś jest karłowacenie człowieka i choroba duszy. Nie są one przedstawiane jako kara Boża. Natomiast oczyszczenie po śmierci jest już karą ognia wiecznego. Orygenes bardzo mało uwagi poświęca grzechowi w preezgzystencji.