ŚLĄSKIE STUDIA HISTORYCZNO-TEOLOGICZNE

PARTIKULARTHEOLOGIE?
Der Aufsatz gilt dem Problem des theologischen Pluralismus. Im Katholizismus gibt es die "universale" Theologie, derer Subjekt die Weltkirche ist, und auch die zahlreichen "partikularen" Theologien, deren Subjekte die Lokalkirchen, die Diözesen, sind. Es gibt keine Partikularkirche ohne ihre eigene "gnomische" Schicht und ohne innerste Theologie. Diese Theologie besitzt einen besonderen Reichtum und eine unbegreifbare Vitalität. Der Verfasser versucht besonders ihre fundamentale Struktur und ihre Relaticmen zur Universaltheologie zu ergreifen.

The Assumptions of Michael Barnes’ Theology of Dialogue
Michael Barnes is a British Jesuit and one of the theologians focused on the contemporary theology of religion. His theology of dialogue is an attempt to reflect upon a Christian understanding of the religious pluralism commonly experienced today. As an inclusivist, he distances himself from the views of John Hick and other pluralist theologians. Drawing upon Karl Rahner’s concept of “anonymous Christians”, Barnes develops it further using Emmanuel Levinas’ philosophy of dialogue. The Jesuit uses its assumptions in order to interpret the documents of the Second Vatican Council and to point out the ethical aspect of interreligious dialogue. For Michael Barnes, a dialogue with the representatives of other religions is a condition for discovering one’s own identity and for recognizing divine activity in the world.

JEDNOZNACZNOŚĆ I WIELOŚĆ W SOTERIOLOGII. UWAGI NA MARGINESIE MYŚLI W. HRYNIEWICZA. Streszczenie
Wobec wielości motywów i modeli soteriologicznych występujących w Biblii i w rozwoju teologii uprawnione jest twierdzenie o komplementarności poszczególnych ujęć. Teza taka pociąga za sobą konieczność refleksji nad kryteriami komplementarności, by uniknąć niebezpieczeństwa eklektyzmu. Szczególnym wyzwaniem jest jednak nie samo skonstruowanie takich kryteriów, ale ich dotrzymanie w realizowanej koncepcji teologicznej. Czy konstruowany model, deklarowany jako dopełniający wobec innych, nie wypiera faktycznie innych? Czy deklarowana otwartość na pluralizm modeli nie zanika jednak pod naporem poszukiwań jednej spójnej koncepcji? Problem taki zostaje omówiony w niniejszym artykule na podstawie koncepcji "teologii paschalnej" W. Hryniewicza. Autor ten konstruuje bowiem jedną specyficzną wizję soteriologii, deklarując przy tym jej uzupełniający, ubogacający charakter w stosunku do innych ujęć, a zwłaszcza do tradycyjnej zachodniej soteriologii staurocentrycznej. Sam też podejmuje wątki problemu kryteriów komplementarności modeli teologicznych. Okazuje się, że teologia paschalna W. Hryniewicza ukazuje soteriologiczną tradycję zachodnią raczej jako zawężenie niż odrębne, komplementarne spojrzenie na dzieło zbawcze Chrystusa. Bogata wizja teologiczna tego autora ostatecznie ogranicza możliwość uznania ujęć komplementarnych. Pozostaje pytanie, czy jest to nieunikniony skutek koncentracji na jednym modelu i staranności w jego uzasadnieniu. Na koniec zostaje zaproponowane pod dyskusję odmienne, nie tyle teologiczne, ile antropologiczne kryterium komplementarności modeli soteriologicznych, bazujące na odmiennych doświadczeniach (i sposobach ich wyrazu) nadziei na zbawienie, które wiązane jest zawsze z dziełem Chrystusa.